Draait het Sinterklaasfeest er tegenwoordig nog om kinderen bang te maken en te dreigen dat ze geen cadeautjes of snoepgoed van de Sint zullen krijgen als ze niet braaf zijn geweest? Als we Thaïs Vanderheyden mogen geloven wel. In zijn prentenboek De Spiekpietjes gaat het er zeer traditioneel aan toe.
Het verhaal gaat over de Spiekpietjes: de hele kleine, nieuwste hulpjes van Sinterklaas die zich in de aanloop naar het feest in alle hoekjes en gaten verstoppen. ‘Zo kunnen de Spiekpietjes alle kindjes heel goed in de gaten houden. Ze kunnen zien of jij helpt met de boodschappen, of je netjes dankjewel en alsjeblieft zegt, of je flink je groentjes opeet, of je gaat slapen zonder te zeuren, en of je gewoon heel lief bent.’
’s Nachts, als iedereen slaapt, bellen de Spiekpietjes hun bevindingen door naar Spanje. ‘Elk verhaal over brave of stoute kindjes wordt netjes genoteerd in het grote boek van Sinterklaas. Zo weet de Sint precies wie zoet is geweest en wie niet...’ Een belerender tekst is nauwelijks denkbaar. De paginagrote tekeningen zijn ook erg moralistisch en doen daardoor tamelijk ouderwets aan. Ontzettend veel kleuren worden willekeurig door elkaar gebruikt en nergens zit een kwinkslag of grapje. De verstopte Spiekpietjes zijn bovendien op elke prent heel makkelijk te vinden.
Een misser dus, zowel wat de tekst als wat de tekeningen betreft. Het Sinterklaasfeest wordt in talloze prentenboeken zoveel leuker en frisser voorgesteld, dat Vanderheyden de bal met dit boek volledig misslaat. Het verhaal over brave en stoute kinderen die in de gaten gehouden moeten worden, is niet meer van deze tijd. Opmerkelijk genoeg is aan het boek een modern marketingmedium gekoppeld: de Spiekpietjes hebben hun eigen Facebookpagina. Tot welk doelpubliek deze pagina is gericht, is niet helemaal duidelijk; de doelgroep van drie plus zit hopelijk nog niet op Facebook, een enkele ouder zal er eens naar kijken, maar verder komt de pagina allicht niet. Voordeel aan deze uitgave is het popje in de vorm van een Spiekpietje dat samen met het boek in een cadeauverpakking zit: daar kan in elk geval leuk mee gespeeld worden. [Linda Ackermans]

Sinterklaas heeft niet alleen pieten als helpers, maar ook Spiekpietjes. Deze kleine figuurtjes verstoppen zich al aan het begin van de herfst in alle huizen om daar te kijken hoe kinderen zich gedragen. Die informatie bellen ze ’s nachts door naar de Opschrijfpieten in Spanje. Er verschenen meerdere prentenboeken over de Spiekpietjes*; dit prentenboek kwam voor het eerst in 2012 uit. Het verhaal is vooral beschrijvend, bevat geen spanningsopbouw. Het gaat sterk in op hoe kinderen zich zouden moeten gedragen (o.a. helpen met de boodschappen) en hoe niet (o.a. vieze woorden zeggen, speelgoed stuk maken), en maar heel even op hoe kinderen lol kunnen maken met de Spiekpietjes. Vanderheyden beeldt de personages in deze vernieuwde versie diverser uit op de paginagrote kleurenspreads: de Spiekpietjes zijn miniatuuruitvoeringen van de pieten, met kleurrijk pietenpak maar nu met o.a. blondhaar . De pieten zijn in dit deel roetveegpieten, de Spiekpietjes zijn allemaal diverser geworden. Het meisje uit het gezin draagt nu geen roze meer, het jongetje speelt nog wel met een zwaard. De beroemde schilderijen in huis zijn een aardig detail. Geen hoogvlieger onder de Sinterklaasverhalen. Vanaf ca. 4 jaar.

Iedereen weet dat Sinterklaas een heleboel Zwarte Pieten heeft om hem te helpen. Maar er zijn ook kleine Spiekpietjes. Ze hebben supersnelle sportschoenen en een kleine gsm. Ze verstoppen zich op de gekste plekken in huizen en klaslokalen en kijken of je flink helpt, beleefd bent of juist lekker stout. ’s Nachts bellen ze alles door naar Spanje en worden de verhalen opgeschreven in het grote boek van Sinterklaas. Op vogeltjes vliegen ze terug naar hun land en dan kan de pakjestocht beginnen.
Een origineel verhaal dat verklaart hoe de Sint alles weet. De illustraties vullen telkens een dubbele bladzijde. De prenten zijn kleurrijk, overvol en niet echt bijzonder. De eenvoudige, wat gekunstelde tekst staat in de prenten gedrukt. Er is heel wat marketing opgezet rond dit prentenboek. Volgens de cover is dit “een nieuwe sinterklaastraditie”. Dat is echter al een contradictio in terminis en het concept lijkt me ook wat mager om de ware traditie van Sinterklaas te gaan versterken. Voor 29,95 euro haal je het boek met een pluchen Spiekpietje in huis. Niet voor niets, maar misschien hou je er de kinderen wel even zoet mee. En... de Spiekpietjes hebben zelfs een Facebook-pagina.